Psyche & Geloof 18 nr. 3

september 2007

Zingeving bij ouderen

Artikelen in deze editie


Redactioneel

Hegger, A.T.

117

NL

Dit artikel is ouder dan 2.0 jaar. U kunt het gratis downloaden.

Persoonlijke zingeving en ouderen: Een overzicht van theorie, empirie en praktijk

Westerhof, G.J. & Kuin, Y.

118-135

NL

In dit artikel wordt een overzicht geboden van theorieën, onderzoek en theoretische toepassingen met betrekking tot persoonlijke zingeving bij ouderen. Uit bestaande theorieën wordt een definitie van persoonlijke zingeving gedestilleerd als een psychologisch proces, waarbij mensen betekenis toekennen en richting geven aan hun leven en het daarmee in een breder perspectief plaatsen. Vervolgens worden de belangrijkste bronnen van persoonlijke zingeving onderscheiden. Dit zijn de eigen persoon, fysieke integriteit, materiële behoeften, activiteiten, verbondenheid en het leven in het algemeen. Het onderscheid tussen persoonlijke zingeving en verwante begrippen als welbevinden, coping en levensverhalen wordt eveneens besproken. Verschillende determinanten van zingeving worden genoemd, waarna ingegaan wordt op de rol van persoonlijke zingeving bij het proces van ouder worden. Uit het besproken onderzoek blijkt dat de mate van zinervaring weinig verschilt tussen leeftijdsgroepen. De rol die verschillende zingevingsbronnen spelen in de persoonlijke zingeving verschilt echter wel al naargelang de levensfase waarin men verkeert. Het artikel sluit af met de implicaties voor de praktijk van de ouderenpsycholoog.

zingeving, ouder worden, levensloopontwikkeling, praktische toepassingen

Dit artikel is ouder dan 2.0 jaar. U kunt het gratis downloaden.

Narrativiteit, levensboeken en constructie van zin

Tromp, T. & Bouwer, J.

136-152

NL

In dit artikel doen we verslag van de ontwikkeling van een instrument waarmee we effecten van het maken van en werken met levensboeken op de constructie van zin in levensverhalen van ouderen(80+) beogen vast te stellen. Het instrument stelt formele verhaalkenmerken vast op verschillende verhaalniveaus: op auditief, grammaticaal en episodisch niveau en op het niveau van plot en levensbeschouwing. Het instrument is ontwikkeld in het kader van een breder project over de effectiviteit van levensverhaalmethoden in de ouderenzorg, mogelijk gemaakt door financiering van ZonMw. We beschrijven het analyse-instrument dat ontwikkeld is voor het meten van de effecten van levensboeken en lichten de werking daarvan toe aan de hand van een casus.

levensverhalen, identiteit, zelfrepresentatie, reminiscentie, ouderen, constructie van zin, religie

Dit artikel is ouder dan 2.0 jaar. U kunt het gratis downloaden.

Het verlangen naar stilte. Oudere religieuzen aan het woord

Overbeecke, L.

153-167

NL

Dit artikel heeft betrekking op de begeleiding van oudere vrouwelijke religieuzen. Het beschrijft, na een korte historische schets van hun huidige situatie, een meerdaagse retraite waarin religieuzen reflecteren op en hun verlangen uitspreken naar een verdieping van hun religieuze leven en hun relatie met God en medemensen. Aan bod komen de kernmomenten van het proces dat in deze retraite plaatsvindt en de wijze waarop geestelijk begeleiding daaraan een bijdrage kan leveren.

oudere religieuzen, geestelijke begeleiding, retraite

Dit artikel is ouder dan 2.0 jaar. U kunt het gratis downloaden.

Inventarisatie boeken over ouderen en zingeving

overgenomen van: www.kenniscentrum-ouderen.nl

168-169

NL

Dit artikel is ouder dan 2.0 jaar. U kunt het gratis downloaden.

Een godsdienstpsychologische classic van Nederlandse bodem

Van Belzen, J.A.

170-187

NL

Dit artikel handelt over de context en ontvangst van de monografie Karakter en aanleg in verband met het ongeloof (1939), geschreven door de internationaal bekende Nederlandse psycholoog-psychiater H.C. Rümke (1893-1967). Rümke was nauwelijks bekend met de godsdienstpsychologie, maar zijn studie is een echte klassieker van de Nederlandse godsdienstpsychologie geworden: ze is een twaalftal keren herdrukt en diverse keren vertaald (in het Engels onder de titel The Psychology of Unbelief, Rümke, 1939/1951). In het artikel wordt de invloed van Rümke besproken op de organisatie van de opleiding tot theologie en specifiek van de pastorale psychologie. Hoewel Rümke zichzelf waarschijnlijk niet beschouwde als een godsdienstpsycholoog, is hij een van de belangrijkste pleegouders geweest van de godsdienstpsychologie in Nederland.

Godsdienstpsychologie, geschiedenis, Karakter en aanleg in verband met het ongeloof

Dit artikel is ouder dan 2.0 jaar. U kunt het gratis downloaden.