Redactioneel

Loonstra, B.

113-114

NL

MMPI-2 en EPPS persoonlijkheidsprofielen bij zendelingen

Leenhouts-van der Maas, R., Eurelings-Bontekoe, E.H.M., & Nap-van Dalen, C.N.M.

115-126

NL

Het doel van het huidige onderzoek was een persoonlijkheidsprofiel van de Nederlandse zendeling te vormen met behulp van de MMPI-2 en de EPPS. In overeenstemming met eerder onderzoek van Waelen (2012) werd de hypothese opgesteld dat de Nederlandse zendeling hoog scoort op affectiviteit en affiliatie en laag op sociale introversie. Hiernaast werd er ook verwacht dat de zendeling focust op het zorgen voor anderen en zijn focus niet legt op de realiteitszin en sociale conventies. 856 zendelingen hebben tussen 2002 en 2014 deelgenomen aan een assessment bij InTransit. Resultaten ondersteunen de hypothese over het persoonlijkheidsprofiel van de Nederlandse zendeling. Het profiel duidt op een persoonlijkheid die gekenmerkt wordt door een overmatige neiging voor anderen te zorgen ten koste van de eigen autonomie.

zendeling, MMPI-2, EPPS, persoonlijkheidsprofiel

Handreiking bevrijdingspastoraat binnen de Protestantse Kerk in Nederland

Aarnoudse, J.

127-136

NL

In 2014 verscheen het boekje Handreiking bevrijdingspastoraat: Pastorale mogelijkheden en valkuilen. Deze handreiking is ontstaan binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Hoe is binnen een brede en pluriforme kerk als de Protestantse Kerk een gezamenlijk spreken over ‘bezetenheid’ en bevrijdingspastoraat mogelijk? In dit artikel wordt door één van de auteurs een terugblik geboden op het schrijfproces en op de afwegingen en inhoudelijke beslissingen die daarbij een rol speelden. Een belangrijke hermeneutische wissel is hoe men het bijbels demonologische spreken waardeert. Welk wereldbeeld en werkelijkheidsopvatting worden gehanteerd? Hoe komen mensen er toe zich ook vandaag nog ‘bezeten’ te noemen. Hoe verhoudt zich dat met een modern of postmodern wereldbeeld en met de actuele geneeskundige – psychiatrische praktijk? Er wordt – ook binnen de kerk – heel verschillend over gedacht. Er werd gestopt in de schrijfgroep met het zoeken naar een convergerende visie. De verschillen werden uitgangspunt. Tegelijk kent de kerk een rituele en pastorale traditie ten aanzien van mensen die zich persoonlijk aangedaan weten door de macht van het kwaad. Kan die niet geactualiseerd worden en bruikbaar zijn voor pastores, lokale kerken en pastorale teams met uiteenlopende ontologische visies? Of is het concept bevrijdingspastoraat per definitie behept met veronderstellingen die uitgaan van een misplaatste concreetheid waar het gaat om het kwaad en het demonische, zoals prof. G. Glas in een artikel uit 2009 stelt? De schrijfgroep is daar niet van overtuigd. Van der Kolm (mede-auteur van de handreiking) zette in een artikel (2012) uiteen wat volgens hem het tegoed van bevrijdingspastoraat kan zijn. Een bevrijdingspastorale praktijk die zorgvuldig, zonder zich af te zetten tegen de psychiatrie, wordt uitgevoerd en die aansluit bij het wereldbeeld en het geloofsverstaan van een gekweld persoon en diens geloofsgemeenschap, kan complementair heilzaam zijn op andere behandeling en begeleiding. In de handreiking wordt vervolgens veel werk gemaakt van de noodzaak tot evenwichtig en zorgvuldig pastoraal handelen. Vandaar de ondertitel.

bevrijdingspastoraat, bezetenheid, psychiatrie, Protestantse Kerk in Nederland

Zorgethische reflectie en moreel beraad in de praktijk van leidinggeven

Van den Belt, T.

137-143

NL

Wat is goede ethiek voor het leidinggeven? Het laatste decennium is veel onderzoek verricht naar ethiek voor leiderschap aan medewerkers. Dit onderzoek is voornamelijk gebaseerd op deugdethiek. Het is de vraag of deze ethische discipline de meest passende is. Op grond van het axioma dat leiderschap een relationeel concept is, kan wellicht een relationele ethiek als meer passend gedacht worden. De zorgethiek biedt een goede basis voor het leidinggeven. Wederkerige relatie en verantwoordelijkheid zijn hierbij centrale begrippen. Zorgethische reflectie biedt goede mogelijkheden om morele vragen van leiderschap te beantwoorden. Dat kan alleen of samen met collega’s in moreel beraad.

leiderschap, zorgethische reflectie, moreel beraad

Worstelen met het bestaansmysterie

Van Praag, H.M.

144-152

NL

De Kok beschrijft in zijn nieuwe boek de worsteling van 25 uiteenlopende wetenschappers en kunstenaars met de Gods-idee. De portretten zijn scherp getekend, maar lijken ze? De schrijver van dit stuk licht er twee portretten uit en wel, van de twee mensen die hij het beste kent: dat van Freud en dat van hemzelf. Freuds houding ten aanzien van religiositeit is raak getroffen, maar wordt volgens de schrijver te mild beoordeeld. Hoe kan een zo geavanceerde, innoverende psychiater als Freud zo ongenuanceerd oordelen over een persoonlijkheidstrek die voor veel mensen tegemoet komt aan een existentiële behoefte, die om ‘omhoog te denken’. Het portret van Van Praag lijkt in veel opzichten, maar niet in alle. De Kok verwondert zich bijvoorbeeld dat Van Praag God almachtig maar tevens feilbaar noemt. Hoe kan dat vraagt hij zich af? Dat kan. Van Praag meent dat de Pentateuch bij herhaling demonstreert dat God feilbaar is. Hoe kan Hij dan een goede mentor zijn, vraagt de Kok. Van Praag stelt: juist daarom is Hij zo’n goede mentor. Macht impliceert kennelijk geen onfeilbaarheid, zelfs almacht niet. Een prachtig voorbeeld voor de mens! Van Praag deelt de Koks enthousiasme voor Spinoza’s Gods-ideeën niet. God af te snijden van het boven-natuurlijke, staat gelijk aan het wegsnijden van Zijn essentie.

Godsidee, atheïsme, vrije wil, bestaansmysterie, dialektiek, dogmatiek

Uit de kunst: ‘Ben ik dit?’ Over 'Kardinaal en non' van Egon Schiele

Zondag, H.

153-155

NL

Bespreking van het schilderij: Kardinaal en non (1912) Egon Schiele Olieverf op doek, 70 x 80,5 cm Leopoldmuseum, Wenen

Bladwijzer: Oratie Gerrit Glas. Een zenuw raken? Welke zenuw? Een nieuw begin in de neurowetenschappen

Van den Brink, B.

156-157

NL

Bespreking van: Glas, G. (2017). Touching a nerve: filosofie in de neurowetenschappen. Rede uitgesproken bij de aanvaarding van het ambt van hoogleraar Filosofie van de Neurowetenschappen aan de Faculteit der Geneeskunde / VU Medisch Centrum van de Vrije Universiteit Amsterdam op 9 februari 2017. Amsterdam: VU.

neurowetenschap, filosofie

Bladwijzer: (What) do you believe? Therapist spiritual/religious/non-religious self-disclosure

Liefbroer, A.

157-158

NL

Bespreking van: Magaldi, D., & Trub, L. (2016). (What) do you believe? Therapist spiritual/religious/nonreligious self-disclosure. Psychotherapy Research, doi:10.1080/10 503307.2016.1233365

zelfonthulling

Congresverslag: ‘Das Fremde, in mir, in dir, in Gott’. APS Kongress 2017

Van den Brink, B., Loonstra, B., & Verhagen, P.J.

159-161

NL

Net als in 2015 en eerder doen we ook deze keer graag verslag van het inmiddels 9e internationale congres van de Duitse Akademie für Psychotherapie und Seelsorge (APS) dat onlangs gehouden werd in Würzburg (Van den Brink & Verhagen, 2015). ‘Das Fremde.’ Hoe vertaal je dat nu? Vreemd dat we daar geen passend Nederlands equivalent voor hebben. ‘Das Fremde’ is niet zonder meer ‘het andere’. Er is ook iets bevreemdends, vervreemdends, iets dat ons wezensvreemd is. In het Engels zijn er drie equivalenten, aldus een kleine fenomenologie van het vreemde naar voren gebracht in een van de lezingen: ‘foreign’ (van buiten), ‘alien’ (niet- zelf) en ‘strange’ (onbekend). Voor het (on)gemak houden we het in dit verslag op ‘het vreemde’. Tegen de achtergrond van het migrantenvraagstuk dat de gemoederen – ook op het congres – bezighoudt, vond het negende congres in de serie Duitstalige biënnale internationale congressen voor ‘Psychotherapeuten und Seelsorger’ plaats. We doen kort verslag van vier inspirerende dagen in Würzburg over het vreemde in onszelf, in de ander, in God. ...

congres

Het integratie debat: een Nederlands perspectief

Loonstra, B., Brink, B. van den, & Verhagen, P.

162-164

NL

Verslag van de workshop: Het integratie debat: een Nederlands perspectief tijdens het 9e internationale APS congres 2017, Würzburg, Duitsland

congres, integratiedebat