Redactioneel

Hijweege, N.

65

NL

Werkdruk, zingeving en burn-out bij predikanten in orthodox-gereformeerde kerken

Loonstra, B. & Tomic, W.

66-81

NL

In deze studie is bij drie kleinere orthodox-gereformeerde kerkgenootschappen onderzoek gedaan naar burn-outverschijnselen onder predikanten in relatie tot werkdruk en existentiële zingeving. Van de 480 aangeschreven predikanten stuurden 280 een ingevuld formulier terug. Daarin waren opgenomen een itemlijst over werkdruk, de Existentieschaal over zingeving, ontwikkeld door leerlingen van V.E. Frankl, en de Utrechtse Burn-out Schaal, aangepast voor predikanten. De respondenten bleken gemiddeld hoger te scoren op werkdruk en op alle drie dimensies van burn-out dan collega’s uit andere kerkgenootschappen in eerdere onderzoeken. De scores op werkdruk en op burn-out correleerden vrij hoog tot hoog met de scores op existentiële zingeving, in die zin dat hogere scores op de zingevingdimensies samenhingen met lagere scores op ervaren werkdruk en burn-out. De conclusie was, dat (gebrek aan) existentiële zingeving een belangrijke determinant van burn-out is, die tot op heden ten onrechte is verwaarloosd. In de preventie kan existentiële zingeving een zinvol en bruikbaar aanknopingspunt zijn voor gezondheidspsychologische interventies. Ten slotte zijn enkele aanbevelingen gedaan voor verder onderzoek.

werkdruk, burn-out, predikanten

Alle malen zal ik wenen: Traumaverwerking en spiritualiteit

Van den Blink, H.

82-96

NL

In dit artikel gaat de auteur aan de hand van zijn eigen kamptrauma en van het trauma van een van zijn cliënten allereerst in op trauma’s en hun latere, meestal volkomen onverwachte reactivering. Zijn theorie is ten dele gebaseerd op recent hersenonderzoek, ten dele ook een metafoor daarop. Zoals een hersencel via synapsen is verbonden met talloze andere hersencellen, zo is ook onze psyche georganiseerd in met elkaar verbonden modulen, waarvan slechts een klein gedeelte tot het bewustzijn doordringt. De ‘synaptische mens’ is veelvuldig verbonden met anderen, maar ook met alle facetten van zijn eigen binnenwereld. Dit impliceert dat emotionele reacties en herinneringen gevormd dan wel geactiveerd kunnen worden zonder dat daar altijd een cognitief of rationeel ‘tussenstation’ voor nodig is, soms met behulp van slechts een kleine trigger. In het tweede deel beschrijft de auteur mede vanuit zijn persoonlijke geschiedenis hoe spiritualiteit kan helpen de emotionele kracht van trauma’s te doorbreken. Door onder meer beoefening van de hesychia (stilzwijgen, gemoedsrust) en openheid voor de werking van Gods Geest kan zelfs het ergste dat mensen overkomt tot spirituele bevrijding leiden.

traumaverwerking, spiritualiteit

Alles te genezen? Tillich over ‘de moed om te zijn’

Woudenberg, A.S.L.

97-102

NL

Tussen de ‘klassiekers uit de twintigste eeuw’ neemt Tillichs 'The Courage to Be' een prominente plaats in. Het is het boek waaraan hij zijn naamsbekendheid te danken heeft. De redactie vroeg mij de schrijver en zijn werk bij de lezer te introduceren. Voordat ik toekom aan een bespreking van zijn bekendste werk is een korte inleiding op zijn plaats. In kort bestek probeer ik Tillichs theologie te typeren en hem te plaatsen tegen de achtergrond van zijn tijd.

Tillich